İngiltere’deki bir okul, hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin artan talebi doğrultusunda, bitki bazlı besinler sunan bir şirket ile anlaşarak okulda vegan yemek programını başlattı.
İngiltere’nin okullar için bitki bazlı ve glutensiz yemekler sunan ilk şirketi olan Plant Based Schools Kitchen (PBSK), ilk işbirliğini Our Lady of Sion adlı okul ile başlattı.
1862’de kurulan Worthing merkezli okul, öğrencilere sıcak, bitki bazlı öğle yemeği seçenekleri sunmak için PBSK ile işbirliği yaptı. Altı haftalık vegan menü Vegan Society tarafından da destekleniyor.
Tüm yemeklerin okulda taze olarak hazırlandığı ve pişirildiği bitki bazlı beslenme programı isteğe bağlı; yani çocuklar her hâlükârda öğle yemeklerini evden getirebiliyor.
Bütüncül bir eğitim ve farkındalık ortamı
Okul müdürü Steven Jeffery’ye göre, gençleri yeni bakış açılarıyla tanıştırmak ve onları “gerçek dünyaya” hazırlamak okulun amaçlarının bir parçası. Jeffery, “Bu hafta PBSK’nın Sion’da lansmanı yapıldı. Yemekleri tercih eden çocukların sayısına ve bu yemekleri yiyenlerin olumlu yorumlarına bakılırsa program şimdilik oldukça başarılı,” diyor.
“Gençlerimizi gerçek dünyadaki hayata hazırlamak için çabalayan bir eğitim yeri olarak, bitki bazlı yemekleri keşfetmek, Sion’da sürekli geliştirmeye devam ettiğimiz eğitimimizin bir parçası. Müfredatımız ayrıca sürdürülebilirlik, etik tarım, adil ticaret ve yenilenebilir enerji gibi konuların tartışılmasını da içeriyor.”
Bitki bazlı ürünler için artan talep
Özellikle genç nüfus arasında veganlık ve vejeteryanlık gittikçe yaygınlaşıyor. 2019’da Linda McCartney Foods tarafından yapılan bir anket, İngiltere’deki çocukların yüzde 70’inin okul menülerinde daha fazla vegan yemek ve sebze yemeği görmek istediğini ortaya koymuştu.
Anket, yaşları 8 ile 16 arasında değişen 1000 çocuğu kapsıyordu.
Anket sonuçlarına göre, okul öğrencilerinin yüzde 44’ü hayvan tüketimini beslenmelerinden çıkarmaya çalışıyordu. Yüzde 10’u ise, zaten hayvan etinin beslenmelerinde yer almadığı bir yaşam tarzı izliyordu.
Ankete katılan ebeveynler, çocuklarının okuduğu okullarda daha fazla seçeneğe ihtiyaç olduğunu belirtti. Yüzde 81’i, yeterli sağlıklı ve lezzetli vejetaryen seçeneklerin bulunmadığını söyledi.
BBC Good Food tarafından yapılan bir başka anket de, Birleşik Krallık’taki çocukların neredeyse yüzde 60’ının vegan veya vejeteryan ya da olmak istediğini ortaya koymuştu.
Bitki bazlı okul mutfakları
PBSK, “et” içermeyen beslenme biçimi ile gençlerin sağlıklı beslenebileceğini savunan Gary ve Anna Hardley tarafından kuruldu.
Gary Hardley, “Bitkisel beslenme, çocukların büyüme sürecinde ihtiyaçları olan en sağlıklı beslenme tarzlarından biri. Besin açısından zengin öğünler sağlayarak akademik performansa yardımcı olduğuna dair artan sayıda kanıt var,” diyor.
Gary ve Anna Hardley kurdukları şirketin, ülke genelindeki okul yemeği sistemini ve bu sisteme dair algıyı değiştirebileceğini umuyor. Çift aynı zamanda tüm okullarda ve diğer büyük kuruluşlarda bitki bazlı yemeklerin arttığını görmeyi istiyor.
Okul, üniversite ve hastanelerde vegan menüler yaygınlaşıyor
Vegan menüler; gerek hayvan hakları ihlallerine karşı ve bireylerin sağlıklı beslenme hakkı kapsamında, gerekse iklim kriziyle mücadele ve insan sağlığına faydaları sebebiyle okullarda, üniversitelerde ve hastanelerde her geçen gün yaygınlaşıyor.
Bunun en yakın örneği, Şubat ayının başında ABD New York’taki (NYC) devlet okullarında, New York Belediye Başkanı’nın girişimiyle, Vegan Cuma programı kapsamında 930 bin çocuğa vegan yemek sunma adımı oldu. Bu daimi uygulamanın amacı, çocukların daha sağlıklı yemeklere erişimini artırmak ve işlenmiş “et” gibi zararlı gıdalardan uzak tutmak.
Berlin’deki dört üniversitenin menüleri ise değişiyor. Öğrencilerin “çevre ve iklim dostu gıda” talepleri doğrultusunda 34 kafeteryada neredeyse tamamen “etsiz” seçeneklere geçiliyor, bitki temelli besinler artırılıyor. Vegan seçenekler bundan böyle menülerin yüzde 68’ini oluşturacak.
İngiliz Yeşiller Partisi meclis üyesi Ian Middleton ise geçtiğimiz yıl, Oxfordshire Kent Konseyi’nin tüm toplantı ve etkinliklerinde yalnızca vegan yemek verilmesi ve Oxford’daki okullarda daha fazla bitki bazlı seçeneğin sunulması için belediye meclisine çağrıda bulunmuştu. 12 yıldır vegan olan Middleton, Oxfordshire Konseyi’ne sunduğu önergede “Et ve süt üretimi, sera gazı emisyonlarının ve dünya çapındaki ormansızlaşmanın en büyük sebeplerinden biri,” demiş ve aynı zamanda yiyecek seçimlerinin etik, çevresel ve sağlık boyutları konusunda eğitim yoluyla gençleri bilgilendirmenin ve bu sayede bilinçli kararlar verebilmelerinin önemine dikkat çekmişti. Ayrıca hükümetin İklim Değişikliği Komitesi’nin, kamu kurumlarının bitki bazlı gıda seçeneklerini teşvik ederek örnek olması gerektiğini tavsiye ettiğini hatırlatmıştı. Karar vericilerin sorumluluk üstlenmesini sağlayan “vegan menü” önergesi, Aralık 2021’de Liberal Demokrat Parti, İşçi Partisi ve Yeşiller Partisi uzlaşısıyla onaylandı. Böylece il meclisinin tüm resmi etkinliklerinde “et” ve süt ürünleri yasaklanmış oldu.
Birleşik Krallık’ta İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri’ne (NHS) bağlı bir hastane de, sürdürülebilir çözümler geliştirmek ve hastanenin karbon ayakizini azaltmak üzere vegan bir Sürdürülebilirlik Başkanı atadı. Hastane, hem hasta yakınlarına hem de personele hizmet veren kantinindeki “et” içeren menüleri azaltmak ve vegan menüleri artırmak için girişimlerine başladı.
YTÜ öğrencileri vegan yemek hakkını kazandı
Geçtiğimiz günlerde ise Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) öğrencileri, YTÜ Vegan Vejetaryenler Topluluğu’nun (YTÜ VVT) kampüs içinde topladığı 500’den fazla ıslak imza ve Vegan Derneği Türkiye (TVD) olarak öğrencilere destek amacıyla change.org’da başlattığımız #YTÜVeganMenüİstiyor imza kampanyası sayesinde vegan menü haklarını kazandı. Bundan böyle üniversitenin yemekhanelerinde 28 Şubat’tan itibaren bitki bazlı beslenmek isteyenler için vegan menü çıkarılacak.
Kaynak: Plantbased News
Kapak fotoğrafı: Vegaprocity / USDA / CC BY 2.0
