Zürih İdare Mahkemesi, İsviçre merkezli Planted Foods’un et içermeyen, bitkisel protein temelli vegan ürünlerini tanımlamak için kullandığı “tavuk” ve “barbekü” gibi terimlerin tüketiciler için “yanıltıcı” olmadığı kararına vardı.
Gıda ve su güvenliğini denetleyen bir kuruluş olan Zürih Kanton Laboratuvarı Mayıs 2021’de, Planted Foods şirketinin vegan ürünleri için “et”, “tavuk” veya “domuz” gibi isimler kullanmasına son vermesini istemişti. Sansürleme girişiminde, etiketlerde hayvan türü isimlerinin kullanılmasının tüketicileri yanılttığı iddia edilmişti.
Aralık 2022’de bu talimatı bozan İdare Mahkemesi nihai kararında, ürünlerin üzerindeki “vegan” sözcüğünün ve ambalajdaki “V” simgesinin müşteriler için kafa karıştırıcı olmadığını, ürünlerin hayvan kaynaklı olmadığını belirttiğini ifade etti. “Tavuk” gibi sözcüklerin kullanımının da, gıda yasasının gerektirdiği yeterli bilgiyi sağlayarak tüketiciye ürünün kullanım amacını gösterdiğini söyledi.
Ayrıca mahkeme, güncel bir tüketici anketinin “halkın ürünleri, et ikamesi olan bitki bazlı gıdalar olarak gördüğünü” açıkça ortaya koyduğunu söyledi.
Tüketici anketinden çıkan sonuç da aynı: “Yanıltıcı” değil
2021’de gelen talimatın ardından Planted Foods, tüketici davranışını ölçmek için konuyla ilgili bir anket yaptı. 777 kişinin katıldığı ankette tüketicilerin %93’ü “Planted Chicken” adıyla piyasaya sürülen ürünün vegan bir ürün olduğunu anladığını ifade etti.
Farklı araştırmalar da benzer sonuçlar elde etti. Küresel gıda farkındalığı kuruluşu ProVeg International’ın Kasım 2022’de hazırladığı ayrıntılı rapor da, Birleşik Krallık’taki tüketicilerin %80’inin vegan, vejetaryen veya bitki bazlı olarak etiketlenen ürünleri ayırt edebildiğini ve bu ürünlerin “açıkça” hayvan kaynaklı et içermediğini düşündüklerini ortaya koydu. Ankete katılanların %96,4’ü de söz konusu ürünü bilinçli olarak seçtiklerini belirtti.
Sansüre ve gıda etiketleme yasaklarına karşı mücadele
Vegan ürün pazarının genişlemesi, dünya çapında paketli bitkisel ürünlerin etiketleme ve isimlendirmesine yönelik yeni ve haksız kısıtlamaları da beraberinde getirmişti.
Dünyada eşi benzeri olmayan Türkiye’deki vegan peynir yasaklarına karşı yasal mücadelemiz sürerken, Fransa’da bitki bazlı et ürünlerinde “sosis, pastırma ve biftek” gibi kelimelerin kullanılmasına getirilen yasak Temmuz 2022’de Danıştay kararıyla bozulmuş, bu ifadelerin tüketiciler için yanıltıcı olmadığı kararına varılmıştı.
ABD’de vegan peynir üreticisi Miyoko Schinner da, hayvansal süt içermeyen ürünlerinde “peynir”, “süt” ve “tereyağı” gibi sözcükleri engellemeye yönelik benzer girişimler nedeniyle Kaliforniya Gıda ve Tarım Bakanlığı’na karşı açtığı davayı kazanmıştı.
Kaynak: Green Queen, Vegan Food and Living
