New York’taki tüm şehir hastaneleri, bundan böyle vegan menüleri standart hale getirerek varsayılan menü olarak sunacak. Hastanede yatan hastaların son zamanlarda bitki bazlı yemekleri özellikle tercih ettiği ve vegan menülere talebin arttığı belirtiliyor.
New York City’deki (NYC) 11 hastanenin tamamı artık otomatik olarak vegan yemekler sunacak. Bu uygulama; beslenme değişikliğine yönelik çalışmalar yapan ve kâr amacı gütmeyen The Better Food Foundation’ın New York City Health + Hospitals ve New York Belediye Başkanlığı ile yaptığı işbirliğinin ardından başladı.
Vakıf, sağlık kuruluşlarının karbon emisyonlarını azaltmalarına, gıda maliyetlerini düşürmelerine ve hastaların sağlığını iyileştirmelerine yardımcı olmayı amaçlıyor.
Uygulamaya göre talep edenler için “et” seçenekleri yine mevcut olacak, ancak hastaneler her öğün için varsayılan menü olarak bitki bazlı yemekler sunacak.
Hastaların tercihi de vegan yemekler
Vakıf tarafından yapılan açıklamaya göre ilk izlenimler olumlu görünüyor. Hastaların sadece yüzde biri vejetaryen veya vegan olarak kendini tanımlasa da ve “et”, süt, süt ürünleri gibi seçenekler mevcut olsa da, hastaların yarısından fazlasının vegan yemekleri seçtiği, yüzde 95’inin de seçimlerinden memnun oldukları belirtiliyor.
“NYC hastaneleri için sağlık birincil endişe olsa da, bu değişiklik hayvanlara ve çevreye de fayda sağlıyor. Sadece 6 ayda, hastaneler yeni menüleri aracılığıyla şimdiden 150 binden fazla bitki bazlı yemek servis etti ve uygulama akşam yemeklerini de kapsadıkça, bir yıl boyunca yaklaşık 800 bin kadar bitki bazlı menü sunulmuş olacak”.
Yapılan hesaplamalara göre; ortalama nüfusa sahip bir şehir varsayılan olarak bitki bazlı yemekler sunarak NYC’yi örnek alırsa, gıda ile ilgili emisyonlarını yüzde 40 oranında ve su ayak izini de yüzde 24 oranında azaltabilir.
Kamu kurumlarında vegan yemekler: “Sosyal adalet meselesi”
Beyaz olmayan insanların* laktoz intoleransı, diyabet ve kalp hastalığı geliştirme riskinin “yüksek ihtimal” olduğunu vurgulayan vakıf, vegan menülerin varsayılan yemek olarak sunulmasının insan sağlığına fayda sağlamasının yanı sıra bunun bir “sosyal adalet meselesi” olduğunu da vurguluyor.
“Hastane, okul gibi kamu kurumları aracılığıyla sağlıklı bitki bazlı gıdalara erişim sadece bir sağlık sorunu değildir. Bu bir sosyal adalet meselesidir.”
%100 vegan menü kampanyaları
New York dışında farklı ülkelerdeki sağlık uzmanları da hastanelerde daha fazla bitki bazlı yemek sunulması için kampanyalar yürütüyor.
Bu yılın başlarında bir grup doktor İskoçya’da Devlet Sağlık Hizmetleri’ne (NHS) açık bir mektup yazdı ve hastalara daha fazla vegan yemek sunmalarını talep etti. Sağlık çalışanlarının kaleme aldığı mektupta, hastalara “et” verilmesi “akciğer bakım ünitesinde sigara dağıtmaya” benzetildi.
Mektupta ayrıca “Yüzde 100 vegan menülere geçilmesi halinde NHS İskoçya, hastaların sağlığını iyileştirmeye, maliyetleri düşürmeye, hayvanların acı çekmesini önlemeye ve net sıfır karbon emisyonuna ulaşma taahhüdünü yerine getirmeye yardımcı olacaktır,” denildi.
Hayvan üretimi ve tüketiminin gerçek maliyeti
Hayvan üretimi ve tüketimi, bir yılda balıklar dahil trilyonlarca hayvanın öldürülmesine sebep olurken, iklim değişikliğinin de önde gelen sebeplerinden biri olarak gezegeni yok oluşa sürüklüyor.
Ancak tüm bunlara ek olarak hayvanların ve hayvansalların tüketilmesi, insan sağlığının bozulmasının da en önemli nedenlerinden biri olarak görülüyor.
İşlenmiş “et” (sucuk, pastırma, jambon ve salam gibi), Dünya Sağlık Örgütü tarafından birinci grup kanserojen olarak sınıflandırılıyor. “Kırmızı et” yüksek kalp hastalığı riski ile ilişkilendirilirken, hayvansal süt ve süt ürünlerinin de prostat kanseri gibi hastalık risklerinin artışıyla bağlantılı olduğu biliniyor.
Sorumlu Tıp Doktorları Komitesi (PCRM), İngiliz Diyetetik Derneği ve Amerikan Beslenme ve Diyetetik Akademisi gibi pek çok sağlık kuruluşu tarafından bebek, çocuk ve yetişkinler dahil her yaştan bireye tavsiye edilen bitkisel beslenmenin insan sağlığına faydaları ve çeşitli (kronik) hastalıkları önlemedeki başarısı üzerine daha fazla bilgi almak isterseniz, bilimsel / akademik çalışmaların ayrıntılarını kaynaklarıyla birlikte web sitemizde Neden Vegan → Sağlık / Beslenme başlığı altında bulabilirsiniz.
Kaynak: Plantbased News, Better Food Foundation
Kapak fotoğrafı: Elena Leya / Unsplash
