26 Ocak 2022, Güney Kore’nin “ayı safrası” endüstrisinde işkence görmek üzere tutsak edilen yüzlerce ayı için önemli bir gün. Çünkü Güney Kore, ülkede 40 yıllık bir geçmişi olan “ayı safrası” sektörüne son vereceğini açıkladı.
Güney Kore Çevre Bakanlığı, Ocak ayı sonunda yerel hayvan koruma örgütleri ile ortak bir anlaşma imzaladı.
Anlaşmaya göre, 1 Ocak 2026’dan itibaren ayı safrası endüstrisi ve ayılardan safra çıkarma işlemleri tümüyle yasaklanacak. Bakanlık aynı zamanda hayatta kalan ayıların korunması ve bakımı için de hayvan koruma örgütleri ve Ayı Yetiştiricileri Derneği ile işbirliği yapacak. Bu süreçte ayılar için ömür boyu barınacakları koruma alanlarının yapılması ve sürenin kısaltılması için hükümete baskı sürüyor.
Yıllara yayılan mücadele
World Animal Protection adlı hayvan koruma örgütü, 2003’ten bu yana Green Korea United ile ortaklaşa olarak bu acımasız endüstriyi sona erdirmek için çabalıyor. Safra sıvıları için esaret altında tutulan ayıların özgürlüğü için mücadele veren kuruşlar, hem yasal hem de yasadışı yöntemlerle sürdürülen Güney Kore’deki ayı safrası endüstrisine son vermek için yıllarca kampanya yürüttü.
Çiftliklerdeki ayıların çoğu “Asya kara ayısı” olarak bilinen ve 1982 yılında Kültürel Miras İdaresi tarafından nesli tükenmekte olan bir hayvan türü olarak belirlenen ayılar. Bu sebeple Güney Kore, uluslararası düzeydeki tepkileri de dikkate alarak, Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşme’ye (CITES) uymak için 1985 yılında safra çıkarılması amacıyla ayı ithalatını yasakladı.
Halihazırda ayılar hayattayken safra çıkarma işlemi Güney Kore’de yasadışı. Fakat ayılar 10 yaşına geldiğinde, geleneksel Asya tıbbında kullanılmak üzere safra keselerinin tamamını çıkarmak için hayvanların öldürülmesine halen izin veriliyor.
Anlaşma sayesinde ve geçici olarak yürürlüğe konacak gerekli yasal çerçeveyle, ayıların bundan böyle meta olarak kullanılması ve endüstri tarafından acımasızca sömürülmesi tamamen ortadan kaldırılacak.
“Acımasız uygulamalar modern dünyada kabul edilemez”
World Animal Protection’dan Maya Pastakia, konuyla ilgili verdiği demeçte, Green Korea United ile 18 yılı aşkın bir süredir yürüttükleri kampanyanın sonuca ulaşmasından mutluluk duyduklarını belirtirken, ayıların esaret altında yaşadığı işkenceye de değindi: “Tutsak edilen ve metalaştırılan ayılar ayı safrası endüstrisi tarafından acımasızca sömürülüyor. Hayatlarını küçücük, sıkışık kafeslerde geçirmeye zorlanıyor, zihinsel ve fiziksel acılara katlanmak zorunda bırakılıyorlar. Doğal yaşam ortamlarında yaptıkları gibi ağaçlara tırmanamıyor, oynayamıyor ve yiyecek aramıyorlar.”
Hareket edemeyecekleri kadar küçük kafeslerde tutulan Asya ayıları, çoğunluklu anestezi bile verilmeden bu acılı işleme maruz bırakılıyor. Günde üç kez safralarına kateter, şırınga veya ince tüp sokularak safra kesesindeki sıvı alınıyor.
Bir başka yöntem de safralarından karınlarına kadar açılmış bir kanaldan sürekli olarak safra sıvısının akıtılarak biriktirilmesi. Bu süreçte ayılara “metal yelekler” giydiriliyor ve bu yelekler çoğunlukla ayıların hareketini engelliyor, uzun süre üzerlerinde kalarak paslanıp enfeksiyona sebep oluyor.
Pastakia, Güney Kore hükümetinin aldığı kararla ilgili olarak da, “Güney Kore ayılar için cesur bir adım attı. Ayı Yetiştiricileri Derneği ve hayvan koruma örgütleri ile birlikte bu önemli karara imza atıldı. Anlaşma, özellikle bitkisel alternatiflerin olduğu modern bir ülkede ayı safrası endüstrisinin acımasız uygulamalarının artık kabul edilemez olduğuna dair dünyaya net ve olumlu bir mesaj veriyor. Ayılar ilaç değildir. Onlar duygulu varlıklardır ve yaban hayatına aittir,” dedi.
Ayı safrası, etkinliğini destekleyen hiçbir bilimsel kanıt olmamasına rağmen kanser, soğuk algınlığı ve akşamdan kalma hali gibi sağlık sorunlarına ve rahatsızlıklara karşı bir tedavi olarak pazarlanıyor. Animals Asia’ya göre ayı safrası, aynı zamanda pazarı geleneksel tıbbın ötesine genişletmek amacıyla, diş macunu, akne tedavisi, çay ve şampuan gibi ürünlerde bir bileşen olarak da kullanılıyor.
Hayatta kalan ayılar için koruma alanları inşa edilecek
Hükümet ayrıca Guyre-gun’da safra endüstrisince sömürülen 49 ayıyı barındıracak yeni bir koruma alanı ve Seocheon-gun’da yaklaşık 70 ayıya ev sahipliği yapacak başka bir koruma alanı inşa etmeyi planlıyor.
World Animal Protection bu gelişmeyi memnuniyetle karşılamasına rağmen Ocak 2026’dan sonra hayatta kalan tüm ayıları barındıracak yeterli koruma alanlarının inşa edilmesini sağlamak için hükümete yönelik çağrısını yineliyor.
Green Korea United Eş Direktörü Kyoungsun Woo ise, “Ayı safrası endüstrisini sona erdirme anlaşması, bu alanda mücadele veren ve ayıları kurtarma kampanyalarına katılan yurttaşların ortak çabasının sonucudur. Çevre Bakanlığı’nı proaktif bir rol üstlenmeye ve ayılar için inşa edilecek güvenli barınaklar için bir an önce harekete geçmeye davet ediyoruz,” dedi.
Mücadele diğer Asya ülkeleri için devam ediyor
2011’de yapılan bir araştırma, ankete katılan Güney Korelilerin %89,5’inin safra çıkarma işlemi için ayıların tutsak edilmesine karşı olduğunu gösteriyor ve bu da uygulamaya karşı güçlü bir kamu hassasiyetinin olduğunu gösteriyor.
2014-2017 yılları arasında Çevre Bakanlığı, esaret altında tutulan 967 ayıyı kısırlaştırdı. Kısırlaştırma programının ardından ayı safrası için tutsak edilen ayıların sayısı yüzde 75 azaldı.
Endüstrinin zirvede olduğu 2000’li yılların ortalarında 1400 ayı safra endüstrisi için Güney Kore’de tutsak edilirken, yürütülen kapsamlı ve sistemli kampanyalar sonucu şu anda ülke çapındaki 24 çiftlikte 360 ayı tutuluyor. Ancak bu ayılar ne yazık ki işkenceye görmeye devam ediyor.
WAP ile birlikte Animals Asia ve Four Paws gibi pek çok hayvan koruma örgütü, özellikle Vietnam ve Çin başta olmak üzere Laos ve Myanmar gibi Asya’nın diğer bölgelerinde ayı safrası ticaretini sona erdirmek ve ayıları korumak için mücadeleyi sürdürüyor.
Vietnam’da bu zalim endüstrinin sona erdirilmesi için Four Paws’ın açtığı imza kampanyasına destek olmak için bu bağlantıyı tıklayarak isim, soyad ve email adresinizi ekleyebilirsiniz.
Kaynaklar: World Animal Protection (1 & 2), National Geographic, Korea Herald
Kapak fotoğrafı: Four Paws / Bogdan Baraghin
