Araştırmanın arka planı
“Meme kanseri, Türkiye’de kadınlarda en sık görülen kanser türü ve kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedenidir.” (1) Türkiye’de tarama çalışmalarında son zamanlarda kaydedilen ilerlemeye rağmen birçok hasta meme kanserine dair farkındalık eksikliği nedeniyle ileri aşamalarda tanı almaktadır. İnsanlar çoğu meme kanseri vakasının en başta önlenebileceğinin farkında değil.
Süt ürünleri ineklerden östrojen izleri içerir ve süt peynirlere dönüştürüldükçe östrojenler daha konsantre olur. Sadece izler olsalar da, insanlarda biyolojik olarak aktif görünmekte ve meme kanseri ölüm oranını arttırmaktadırlar.
Ulusal Kanser Enstitüsü tarafından finanse edilen 2017 yılına ait bir çalışmaya göre, peynir gibi yüksek yağlı süt ürünleri meme kanseri için artan risk ile ilişkilidir. (2) Araştırmacılar meme kanseri tanısı koyulan 1941 kadının diyetlerini inceledi ve meme kanseri olmayan kadınların diyetleriyle karşılaştırdı. Sonuçlar Amerikan peyniri, Cheddar peyniri ve krem peynirini en fazla tüketenlerin meme kanserine yakalanma riskinde %53 oranında bir artış olduğunu göstermiştir. Süt ürünlerindeki insülin benzeri büyüme faktörü (IGF-1) ve diğer büyüme hormonları gibi bileşenler kanser riskinin artmasının nedenleri arasında olabilir.
Menopoz-sonrası 766 kadında hormon seviyelerini ölçen Avustralyalı araştırmacılar süt ürünlerini en fazla tüketenlerin, az miktarda süt ürünleri tüketen veya süt ürünlerini hiç tüketmeyen kadınlara kıyasla, kan dolaşımlarında yüzde 15 daha fazla estradiol olduğunu buldular. (3)
Kan akışlarında daha yüksek estradiol seviyesine sahip menopoz-sonrası kadınlarda düşük estradiol seviyeli kadınlara kıyasla iki katından fazla kanser riski bulunmaktadır. (4)
Daha önce meme kanseri teşhisi koyulmuş kadınlar arasında, yüksek yağlı süt ürünleri tüketimi artan ölüm riskiyle ilişkilidir. Kanser Sonrası Yaşam Epidemiyolojisine ait bir çalışma daha önce erken evre invaziv meme kanseri tanısı alan 1893 kadınla yapıldı. 11,8 yıl medyanlı bir takipten sonra günlük olarak bir veya daha fazla porsiyon yüksek yağlı süt ürünü (örneğin peynir, dondurma, tam yağlı süt) tüketenlerde, günlük yarım porsiyondan daha az tüketenlere kıyasla, yüzde 49 daha yüksek bir meme kanseri ölüm oranı olduğu görüldü. (5)
Women’s Health Initiative’deki yeni veriler meyve, sebze ve tahılları vurgulayan düşük yağlı, yüksek karbonhidratlı bir diyetin uzun vadeli sağlık yararları ile sonuçlandığını gösteriyor. Diyet değişikliği yapmamış kadınlarla karşılaştırıldığında, diyet müdahale grubu uzun vadeli meme kanseri mortalite riski yüzde 15 daha düşük, kalp hastalığında yüzde 30 azalma ve insülin gerektiren diyabet oluşma riski yüzde 13 daha düşük şeklinde bir sonuçla karşılaşıldı. Bu sonuçların olası mekanizmaları arasında lif alımının artması, meme kanseri ile ilişkili hormonların azalması ve LDL kolesterol, kan basıncı, insülin ve glikoz seviyelerindeki iyileşmeler sayılabilir. (6)
Sınırlı kanıtların genel olarak süt ürünleri tüketiminin (ki spesifik olarak yüksek yağlı süt ürünleri değil) daha düşük meme kanseri riski ile ilişkili olduğunu öne sürdüğü belirtilmelidir. (7) Bunun muhtemel nedeni sağlık bilincine sahip bireylerin “sağlık gıdaları” olarak başarılı bir şekilde tanıtılmaları nedeniyle yüksek miktarda süt ürünü tüketme eğiliminde olmalarıdır. Yüksek yağlı süt ürünleri yağ, doymuş yağ ve kanser riski ile bağlantılı östrojenik hormonlar bakımından düşük yağlı süt ürünlerinden çok daha yüksek bir konsantrasyona sahiptir. Yüksek yağlı süt ürünlerinin belirgin etkilerinden bazıları söz konusu ürünlerde bulunan kalıcı organik kirleticiler ve doymuş yağ gibi diğer faktörlere atfedilebilse de üreme hormonlarının varlığının (ama bu diğer maddelerin değil) kanserin ilerlemesine neden olduğuna dair güçlü kanıtlar vardır.
Türkiye’de Peynir Tüketimi
2016 yılında çıkan bir habere göre, Türkiye’de bir kişi yılda ortalama 16,5 kg peynir tüketmektedir. (8) Peynir Türk diyetinde önemli bir rol oynamaktadır; öyle ki birçok kişi peynir olmadan kahvaltı etmenin olanaksız olduğunu düşünür. Bununla birlikte, peynir ya da başka herhangi bir süt ürününü tüketmeye biyolojik bir ihtiyaç yoktur. Daha sağlıklı kalsiyum ve protein kaynakları arasında yapraklı yeşillikler ve baklagil bulunur. Süt ürünlerinde doymuş yağ, kolesterol ve -peynir özelinde ifade edersek- sodyum oranı yüksektir. Bu besinlerin tüketimi Türkiye’de kalp hastalığı, kanser ve tip 2 diyabet gibi önde gelen ölüm nedenlerinin kökenindedir. (9)
Resmi Talep
Türk halkının peynir tüketmenin potansiyel ve kritik önemdeki riskleriyle söz konusu tüketimin sonucu olarak ortaya çıkan uzun dönemli maliyetleri anlamalarını sağlamak için Türk hükumeti aşağıda gösterilen etiketin tüm peynir ürünleri için ürün ambalajı ve etiketlemesinde belirgin bir şekilde yerleştirilmesini sağlamalıdır:
Peynir meme kanserine bağlı ölüm riskini arttırabilen üreme hormonları içerir.
- 1- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31312788
- 2- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Usual+consumption+of+specific+dairy+foods+is+associated+with+breast+cancer+in+the+Roswell
- 3- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Consumption+of+animal+products%2C+their+nutrient+components+and+postmenopausal+circulating+steroid+hormone+concentrations
- 4- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Endogenous+Hormones+and+Breast+Cancer+Collaborative+Group.+Endogenous+sex+hormones+and+breast+cancer+in+postmenopausal+women%3A+reanalysis+of+nine+prospective+studies
- 5- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23492346
- 6- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Low-fat+dietary+pattern+among+postmenopausal+women+influences+long-term+cancer%2C+cardiovascular+disease%2C+and+diabetes+outcomes
- 7- https://www.wcrf.org/dietandcancer
- 8- https://www.narkozhaber.com/turkiye-peynir-tuketiminde-abyi-yakaladi.html
- 9- http://www.healthdata.org/turkey
Hazırlayan: Vegan Derneği (Halk Sağlığı Uzmanı ve TVD Diyetisyeni Didem Varol’un değerli katkılarıyla)
Kaynaklar Listesi
Bu raporun çoğu Sorumlu Tıp için Doktorlar Komitesi (PCRM) tarafından Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi’ne verilen dilekçeden alınmıştır. PCRM, 12.000’den fazla doktor üyesini temsil eden kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. Dilekçeleri Meme Kanseri Bilinçlendirme Ayı Kampanyalarının bir parçası olarak 3 Ekim 2019’da sunuldu.
- Ozmen V, Ozmen T, and Dogru V. Breast Cancer in Turkey; An Analysis of 20.000 Patients with Breast Cancer. European Journal of Breast Health, 2019 Jul 1;15(3):141-146. doi: 10.5152/ejbh.2019.4890. eCollection 2019 Jul. Abstract retrieved on Oct 10, 2019: htt HYPERLINK “https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31312788″ps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31312788
- 4 McCann SE, Hays J, Baumgart CW, et al. Usual consumption of specific dairy foods is associated with breast cancer in the Roswell Park Cancer Institute Databank and BioRepository. Curr Dev Nutr. 2017;1:e000422. Abstract retrieved on Oct 10, 2019:
- Brinkman MT, Baglietto L, Krishnan K, et al. Consumption of animal products, their nutrient components and postmenopausal circulating steroid hormone concentrations. Eur J Clin Nutr. 2010;64:176-183. Abstract retrieved on Oct 10, 2019:
- Endogenous Hormones and Breast Cancer Collaborative Group. Endogenous sex hormones and breast cancer in postmenopausal women: reanalysis of nine prospective studies. J Natl Cancer Inst. 2002;94:606-616. Abstract retrieved on Oct 10, 2019:
- Kroenke CH, Kwan ML, Sweeney C, Castillo A, Caan BJ. High- and low-fat dairy intake, recurrence, and mortality after breast cancer diagnosis. J Natl Cancer Inst. 2013;105:616-623. 8 Ronco AL, De Stéfani E, Dáttoli R. Abstract retrieved on Oct 10, 2019:
- Prentice RL, Aragaki AK, Howard BV, et al. Low-fat dietary pattern among postmenopausal women influences long-term cancer, cardiovascular disease, and diabetes outcomes. J Nutr. 2019;149:1565-1574. Abstract retrieved on Oct 10, 2019: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Low-fat+dietary+pattern+amon HYPERLINK “https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=Low-fat+dietary+pattern+among+postmenopausal+women+influences+long-term+cancer%2C+cardiovascular+disease%2C+and+diabetes+outcomes”g+postmenopausal+women+influences+long-term+cancer%2C+cardiovascular+disease%2C+and+diabetes+outcomes
- World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research. Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective. Continuous Update Project Expert Report 2018. Available at https://www.wcrf.org/dietandcancer.
- Türkiye peynir tüketiminde AB’yi yakaladı. From Narkozhaber.com Retrieved Oct 10, 2019:
- Turkey: Top 10 Causes of Death. Institute for Health Metrics and Evaluation. Data accessed on Oct 10, 2019 http://www.healthdata.org/turkey
- Physicians Committee for Responsible Medicine petition for warning labels on cheese. Retrieved Oct 10, 2019: https://p.widencdn.net/9unq1q/2019-10-03-Physicians-Committe HYPERLINK “https://p.widencdn.net/9unq1q/2019-10-03-Physicians-Committee-for-Responsible-Medicine-FDA-Petition-Breast-Cancer-and-Cheese-FINAL”e-for-Responsible-Medicine-FDA-Petition-Breast-Cancer-and-Cheese-FINAL
