Geçtiğimiz gün İstanbul’da yaşanan deprem sonrasında pek çok kişinin evdeki hayvanların durumu ile ne yapılması gerektiği hakkında yeterli bilgisinin olmadığı görüldü. Ne yazık ki deprem gibi ani gelişen ve yıkıcı olabilen afet durumlarında evde bizlerle birlikte yaşayan hayvanlara ne yapılacağı ile ilgili gelir geçer tek bir yol bulunmuyor. Deprem sonrasında yapabileceklerimiz, evdeki hayvanların sayısına, türüne ve sağlık durumlarına veya evde yalnız olup olmadıklarına göre değişiklik gösterebiliyor.
Bu nedenle hepimizin aklındaki soruları ve 6 Şubat depreminde aktif çalışan gönüllülerin önerileri ile gelişen cevapları derledik.
Hayvanların güvenliği için deprem öncesinde ne yapabilirim?
- Evinizdeki büyük ve ağır olan tüm mobilyaları sarsıntılar sırasında devrilme tehlikesi taşıdığı için duvara sabitleyin.
- Hayvanlar için kuru mama, su, düzenli kullanılan ilaçlar, ilkyardım malzemesi ve pasaportlarının bulunduğu deprem çantanızı hazırlayın, çantayı hızlı ve kolayca erişebileceğiniz bir yerde bulundurun.
- Mikroçiplerinde ve tasmalarında güncel iletişim bilgileriniz olsun, yapabiliyorsanız hayvanların konumunu takip edebileceğiniz (airtag, smarttag vb. gibi) cihazları tasmalarına takabilirsiniz.
- Taşıma kutusu veya taşıma çantası gibi hayvanların kaçamayacakları, kapanabilir kutuları deprem sonrasında hızlıca erişebileceğiniz bir yerde bulundurun.
Deprem sonrasında evden çıkarken kedi ve/veya köpek için ne yapabilirim?
- Evdeki bütün köpekleri yaş, boyut veya sağlık durumu fark etmeksizin tahliye edin.
- Büyük ırk köpekler için sağlam, mekanizmalı olmayan, göğüs tasması kullanın ve hiçbir şekilde tasmalarını bırakmayın. Küçük ırk köpekler için tasmalara ek olarak taşıma çantaları kullanabilirsiniz.
- Evdeki insan sayısı başına ikiden az kedi varsa evden çıkarken kedileri içinden kolayca çıkamayacakları kutu veya taşıma çantalarına koyarak yanınıza alın.
- Evdeki kedi sayısı az ancak fiziksel olarak kedileri hızlıca güvenli alana taşıyamayacak durumdaysanız kendi güvenliğinizi sağladıktan sonra çevrenizden dayanışma talep edin.
Evde insan başına ikiden fazla kedi varsa ne yapabilirim?
- Evdeki insan sayısı başına ikiden fazla kedi varsa deprem sonrasında hayvanların hızlıca tahliyesi mümkün olmayabilir. Bu durumda eve tekrar girebileceğiniz ana kadar kedileri evde bırakmanız gerekebilir.
- Engelli, düzenli ilaç kullanması gereken, hasta veya sık sık bakıma ihtiyaç duyan kedileri hiçbir şart altında yanınızdan ayırmayın.
- Sağlıklı kedileri evde bırakmanız gerektiğinde evinizin her odasına günlük ihtiyaçtan fazla olacak şekilde kırılmaz kaplarda su ve mama bırakın.
- Evinizde hayvan bırakıyorsanız kapılarınızı asla kilitlemeyin. Kedi gibi çevik ve küçük boyutlu hayvanların olası sarsıntılarda kaçabilmesi için kapı/pencere gibi çıkış noktalarını kapatmayın.
- Güvenli olan ilk anda durumlarını kontrol etmek ve tahliye etmek için kedilerin yanına dönün.
Kolayca tahliye edilemeyecek hayvanlar için ne yapabilirim?
- Sarsıntılar sırasında ağzı açık olan akvaryumların suları taşabilir. Bunları önlemek için hava filtrelerinin çalışmasını engellemeyecek şekilde kapak veya streç film yardımıyla akvaryumların üzerini kapatın.
- Hamster, ginepig vb. gibi kutuda taşınabilen küçük hayvanların kutularını güvenli bir alana taşıyın. Eğer yapabiliyorsanız veya bir süre daha evinize dönmeyecekseniz daha küçük bir taşıma kutusu aracılığıyla yanınıza alın.
- Kuşların strese girmelerini engellemek için kafeslerinin üzerini örtün. Eğer evde bırakmak durumundaysanız kafesi devrilemeyeceği güvenli bir alana taşıyın, acil durumlar için kafes kapağını açık bırakın.
- Güvenli olduğunda hayvanların durumunu kontrol etmek ve tahliye etmek için eve geri dönün.
Deprem sırasında hayvanlardan uzaktaysam ne yapabilirim?
- Gün içinde hayvanlar evde yalnız kalıyorsa, deprem sonrasında komşularınızla iletişime geçerek binanızın hasar durumunu ve dolayısıyla hayvanların tehlike durumunu öğrenebilirsiniz.
- Siz uzaktayken hayvanların tahliye edilebilmesi ya da kurtarma ekiplerine hangi binada kaç hayvanın mahsur kaldığının bilgisinin verilebilmesi için önceden komşularınızla dayanışma ağı oluşturun, sokağınızdaki hayvanların fotoğraflarını ve detaylı bilgilerini içeren dijital ve basılı envanter tutun. Bu envanterler kaçma ve kaybolma durumlarında da kullanılabilir.
- Evde yalnız olan hayvanların durumunu kontrol edebilmek için evinize uzaktan kumanda edilen ev tipi kameralardan yerleştirebilirsiniz.
- Eğer sizin yerinize evdeki hayvanları tahliye edecek bir yakınınız yoksa yapabildiğiniz ve güvenli olan ilk anda eve geri dönün.
