Konya ve Karaman’daki “av ihalesine” karşı açtığımız yürütmeyi durdurma ve iptal talepli davada nihai karar açıklandı. Mahkeme, Tarım ve Orman Bakanlığı izniyle açılan av ihalesinin iptaline karar verdi. Böylece 7 Anadolu yaban koyunu ve 3 yaban keçisinin 2021-2022 “av sezonu” boyunca avcılarca öldürülmesi engellendi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Konya ve Karaman illerini kapsayan av ihalesine karşı Vegan Derneği Türkiye (TVD) olarak 24 Kasım’da açtığımız davada nihai karar hayvanlar lehine oldu.
Konya Bölge İdare Mahkemesi, yaklaşık iki ay süren davanın 17 Ocak’ta Konya’da yapılan ilk duruşmasında, bakanlığın savunmasını yetersiz bularak, dünya çapında yalnızca Türkiye’de görülen ve nesli tükenen Anadolu yaban koyunlarının (Ovis gmelini anatolica) ve yine nesli tükenme tehlikesi altında olan yaban keçilerinin (Capra aegagrus) avlanması için açılan ihalenin iptaline hükmetti.
Nihai karar ile avcıların hedefindeki iki türün 2021-2022 “av sezonu” boyunca Konya ve Karaman illerinde avcılar ve av şirketleri tarafından öldürülmesi engellendi.
Bakanlığın savunmaları yetersiz bulundu
Mahkemenin gerekçeli kararında, söz konusu alanda avlanması planlanan hayvanlarının sayılarına, avlanacakları sahalara ve avlanmanın muhtemel sonuçlarına ilişkin olarak bakanlığın bilimsel, somut, kapsamlı araştırma ve tespitler yapmadan ihale açıldığı belirtilirken, “Dava konusu ihalelerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır” denildi.
Ankara Barosu ve Konya Barosu Hayvan Hakları Komisyonları’nın avukatlarının, Yunuslara Özgürlük Platformu ve Hayvan Hakları İzleme Komitesi’nin temsilcilerinin ve Konya’daki vegan aktivistlerin destek için katıldıkları duruşmadan bir gün sonra tebliğ edilen gerekçeli kararda aynı zamanda, bakanlığın karşı çıkmasına rağmen TVD’nin tüzüğü dikkate alınarak dava açma ehliyeti bulunduğu belirtildi.
Mahkeme, Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma (Bern) Sözleşmesi’nin 2’nci maddesinde, yer alan “Akit Taraflar, ekonomik ve rekreasyonel gereksinimleri ve yerel olarak risk altında bulunan alt türler, varyeteler veya formların isteklerini dikkate alırken, yabani flora ve faunanın, özellikle ekolojik, bilimsel ve kültürel gereksinimlerini de karşılayacak düzeyde, popülasyonlarının devamı veya bu düzeye ulaştırılması için gerekli önlemleri alacaktır” hükmü hatırlatıldı.
“Av katliamı tamamen yasaklanana kadar mücadeleye devam”
TVD Başkanı Ebru Arıman, karara çok sevindiklerini, bakanlığın açtığı ihalenin hiçbir yasal ve bilimsel dayanağı olmadığını savundukları görüşleri çürütecek yanıt verilemediğini, benzer kararı diğer av ihalelerine karşı açılan davalar için de beklediklerini söyledi.
Arıman, duruşma sonrası yapılan basın açıklamasında şunları söyledi: “Hak ihlallerinin sınır tanımadığı bu dönemde, yaşam savunucularının verdikleri mücadelelerin bir bütün olduğuna inanıyoruz. Tür ayırt etmeksizin hayvanların yaşam hakkının hukuken tanınması için verdiğimiz bu mücadelede, ulusal ve uluslararası mevzuatın çizdiği çerçeve ile sınırlı kalmaya zorlanıyor olsak da, doğuştan gelen evrensel hakkın tüm türler için geçerli olduğunu ve çoğunlukla hukuk dışı bırakılan, etik bir temele dayandığını vurgulamak istiyoruz. Canlıların, özellikle nesli tehlike altında olan ve Türkiye’nin endemik türleri arasında yer alan ve nesli tükenmekte olan yaban hayvanlarının öldürülmesi eyleminin ava konu edilmesi, hem insanlık adına utanç verici bir eylem hem de hukuka aykırı bir işlemdir. Türkiye çapında av katliamı tamamen yasaklanana kadar, yaşam hakkını savunan tüm oluşumlarla bir araya gelecek ve mücadelemizi büyüteceğiz.”
Av karşıtı davalarda TVD’nin vekilliğini üstlenen avukat Hacer Gizem Karataş ise, “Bakanlık tarafından sunulan uzman görüşlerinin tamamen avcılığı övmeye yönelik, yaşam hakkının bu hayvanların elinden alınmasını talep eden ve bunu normal bulan raporlar iken, biz yaban hayat rehabilitasyonu üzerine uzman bir veteriner hekimden, bakanlıkça sunulan veri ve raporların yetersiz olduğunu ortaya koyan çok güçlü bir dosya sunduk,” dedi.
Ne olmuştu?
Mahkemenin Kasım ayında verdiği yürütmeyi durdurma kararının ardından Tarım ve Orman Bakanlığı, mahkemeye avın gerekliliğini açıkladığı bir savunma metni göndermişti. Bu savunmayı yetersiz bulduğu için geçtiğimiz ay yürütmeyi durdurmanın devamına karar veren Konya 1. İdare Mahkemesi, bu kez kota belirleme kriterleri, avın planlandığı sahaların taşıma kapasiteleri, hayvan yoğunluğu, popülasyon artışı ve dinamiği hakkında kapsamlı bilimsel rapor ve dayanaklar beklediğini belirtmişti. Mahkeme aynı zamanda bakanlıktan, belirlenen av kotaları ile ihalelerde açıklanan kotalar arasındaki çelişkilerin ve uyuşmazlıkların detaylı bir biçimde açıklanmasını talep etmişti.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Konya ve Karaman illerini kapsayan her Anadolu yaban koyunu için 153 bin 900 ila 157 bin 700 ve yaban keçilerinin her biri için en az 9 bin 300 TL tahmini bedelle açılan av ihalesine karşı derneğimiz tarafından açılan davada, Tarım ve Orman Bakanlığı mahkemenin istediği ayrıntılı bilimsel verileri sunamamış, hatta av faaliyetlerinin “koruyucu veteriner hekimlik uygulaması” olarak değerlendirilmesi gerektiği görüşünü savunmaya eklemişti.
Bunun üzerine yaban hayatı uzmanı veteriner hekim Gökçe Coşkun, avcılığın doğal yaşama ve yaban hayatına verdiği zararları özetleyen, avcılık sonucu meydana gelen insan-hayvan etkileşiminin hem halk sağlığı hem de hayvan sağlığı açısından riskleri ortaya koyan bir rapor hazırlayıp TVD aracılığıyla mahkemeye sundu.
Hayvanlara Adalet Derneği (HAD) ile Hayvan Hakları ve Etiği Derneği’nin müdahillik başvurularının reddedildiği davada, hayvanların yaşam hakkını satışa çıkaran Alpha Safari, Avtur Turizm ve Caprovis Hunt Turizm adlı üç av şirketi ile bölgedeki av faaliyetlerinden “katkı payı” alan bölge muhtarlarının müdahillik talepleri kabul edilmişti.
Kapak fotoğrafı: Mustafa Sözen/TRAMEM
