Yüksek miktarda hayvansal protein içeren beslenme tarzı, vücutta daha fazla kalsiyum, ürik asit ve sodyum oksalat birikimine sebep olur. Bunlar, böbrek taşlarının temelini oluşturan 3 ana maddedir. Araştırmacılar, bu tip böbrek taşı eğiliminde olan hastalara vejetaryen beslenme tarzını tavsiye etmektedirler. The American Academy of Family doktorları da ABD’de yüksek hayvansal protein tüketiminin böbrek taşına neden olduğunu onaylamıştır. Vejetaryen beslenme şeklinde vücut bu maddelerin birçoğunu saklayamadığı için buna bağlı olarak böbrek taşı formunun oluşumu da çok mümkün olmamaktadır.
Son yapılan akademik bir çalışma; Vejetaryen beslenmenin, böbrek hastalarının kan ve idrar içindeki zehirli fosfor potansiyelini düşürdüğünü ortaya koydu.
Kronik Böbrek rahatsızlığı olan hastalarının, vücuda aldıkları fosfor miktarını sınırlamak zorunda oldukları bilinen bir gerçektir. Böbreklerden su, sodyum, potasyum, fosfor gibi maddeler ile üre, ürik asit, kreatin gibi protein atığı zehirli maddeler atılamaz, kanda birikir. Bu hastalarda yüksek fosfor düzeyi kalp hastalıklarına ve ölüme yol açabilir.
Yapılan bu son çalışmada, kronik böbrek hastalığı olan 9 hastada, et temelli ve vejetaryen diyetlerin vücutta biriken fosfor düzeyleri üzerine etkisi araştırıldı. Her hasta önce vejetaryen ya da et temelli bir diyet seçerek 1 hafta boyunca bu doğrultuda beslendi ve sonrasında 2 hafta ara vermek suretiyle bir diğer beslenme şeklini aynı şekilde 1 hafta boyunca uyguladı. Böylelikle 2 hafta ara vermek suretiyle hem vejetaryen hem de et temelli beslenme programlarını birer hafta boyunca uygulamış oldu.
Her iki tip diyet için de yapılan çalışmalar sonunda her beslenme şekli için ayrı ayrı kan ve idrar analizleri alındı. Her iki beslenme tipi için de eşit düzeyde protein ve fosfor konsatrasyonu ayarlanmıştı. Ancak yapılan analizler sonunda protein ve fosfor düzeyleri eşit olmasına rağmen, vejetaryen beslenilen hafta sonunda alınan kan ve idrar örneklerinde fosfor düzeyinin daha düşük olduğu ilginç bir şekilde tespit edildi.
Araştırmacılar bu farkın nedeni konusunda henüz çalışma yapmadı ama; tahıl ağırlıklı beslenmenin daha düşük fostaf protein oranına sahip olduğunu ve fosfatın daha çok fitat formunda (birçok bitki hücresinde depo halinde bulunan fosfordur, özellikle buğday, pirinç, arpa gibi tahıllarda bulunur) olduğunu kaydettiler, ki bu tip fosfatın vücutta emilimi yoktur.
Indiana Universitesi Tıp Fakultesi – Roudebush Veterans` Affairs Tıp Merkezi’nden Dr. Sharon Moe ve ekibi tarafından sonuçlandırılan bu araştırma gösteriyor ki, beslenme biçimindeki proteinin kaynağı, kronik böbrek hastalarının fosfor seviyelerini önemli bir biçimde etkiliyor.
İlgili bültende, “Bu sonuçlar, benzer çalışmalarla doğruluğunun desteklenmesi halinde; vejetaryen tipi protein kaynaklarından olan tahılların, hayvansal proteine göre üstünlüğü olduğu gerekçesiyle kronik böbrek hastalarına faydalı olduğu sonucu netlik kazanacaktır.” İfadesine yer verildi.
Bu çalışmaya Amerikan Nefroloji Derneği online sayfası üzerinden 23 Aralık 2010 tarihinden itibaren ulaşılabilmektedir.
KAYNAK: TVD, Amerikan Nefroloji Derneği, 23 Aralık 2010, HealthyDay, Ceviri: Ebru ARIMAN
